Het verhaal van kinderarts Erik Jonas van de Griendt - Wereld Obesitas Dag

Het aantal kinderen met obesitas neemt fors toe, al bijna 15 procent van de kinderen kampt tegenwoordig met overgewicht, waarvan een deel met ernstige obesitas. Bij Merem behandelen wij een selectie van deze kinderen. Hoe komen kinderen met obesitas in een revalidatietraject? Deze vraag is gesteld aan kinderarts Erik-Jonas van de Griendt.

Allereerst wordt door een schoolarts of kinderarts het overgewicht van een kind opgemerkt en in behandeling ingezet, Daarna wordt er gewerkt in een zogenoemde trechter, waarbij verschillende stappen worden gevolgd. Mochten deze stappen niet succesvol zijn verlopen, dan kan er gekozen worden voor een revalidatietraject bij Merem.

‘’Er is al veel gebeurd als kinderen bij ons komen revalideren. Kinderen zijn al onder poliklinische behandeling geweest in een ziekenhuis in de buurt, daarnaast kan er in de thuissituatie ook al veel gebeurd zijn. Vaak is het een combinatie van factoren die er uiteindelijk voor zorgen dat de eerdere behandelingen van o.a. een diëtist, fysio, fitness, psycholoog etc. niet aanslaan bij een groep kinderen met obesitas. Dit maakt het erg complex. De kinderen worden een tijd begeleid, maar ondanks deze behandelingen lukt het niet goed om richting een gezond gewicht te komen’’.

 

''De grootste vooruitgang is het ontknopen van de thuis vastgelopen situatie, zodat de gezondheidsrisico’s afnemen (bijvoorbeeld diabetes type 2) en er weer balans terug komt  in het leven van het kind. Zo is er op termijn zicht op een gezond gewicht.”

 

Bij Merem behandelen wij een selectie van kinderen met ernstige obesitas. Maar wanneer komt een kind in aanmerking voor een revalidatietraject? Twee belangrijke indicaties spelen bij dit vraagstuk een rol. De obesitas van het kind vormt een verhoogd ‘Gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico’, afgekort GGR. Daarnaast moet het kind hulp hebben doorlopen middels een gecombineerde levensstijlinterventie (GLI) met daarbij ook psychosociale hulp, afgekort GLI+, waarbij de plus staat voor psychosociale hulp.

Na een zorgvuldige selectie op basis van bovengenoemde indicatoren, uitsluitend op doorverwijzing van een expertisecentrum voor obesitas, worden kinderen uitgenodigd voor een revalidatietraject bij Merem. De kinderen worden uitgenodigd als zij tijdens de GLI+ zijn vastgelopen en er een groot gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico is (GGR). Voorbeelden hiervan zijn: hoge bloedruk, diabetes type 2 of ernstige gewrichtsklachten. Het gaat vaak om kinderen met een BMI van meer dan 35 kg/m² – bijvoorbeeld een 15-jarige met een gewicht van meer dan 100 kilo.”

Wanneer is een revalidatietraject succesvol? ‘’Het gaat om vastgelopen situaties. Als we de vastgelopen situatie kunnen ontknopen en goed voor ogen hebben waar het probleem ligt van het kind en gezin. Alleen dan kunnen we overeenstemming bereiken hoe het thuis-behandelteam dit gaat overnemen na het revalidatietraject. Dit gaat altijd over een combinatie van factoren die bijdragen aan de gezondere levensstijl en verbeterd psychisch welbevinden en participatie, maar ook: wat hebben ouders nodig om hun kind te begeleiden. En belangrijker nog: wat heeft het kind echt nodig? Denk ook aan psychologische hulp, naast gewogen sportadviezen, bewegingsadviezen of adviezen van een diëtist.”

Hoe ziet het programma eruit voor kinderen met obesitas? ‘’Na en zorgvuldig voortraject, komen de kinderen vier weken klinisch revalideren bij Merem. In deze tijd werken we met een gestructureerd dagprogramma en wordt er veel bewogen. Vaak hebben kinderen voorafgaand aan het revalidatietraject vooroordelen dat het hier een soort bootcamp is, maar dat is niet zo. We hebben aandacht voor dagelijks vaste momenten van bewegen, en daarnaast een paar keer per week sporten. Dat is al een hele uitdaging op zich, vandaar een revalidatietraject. Psychologische begeleiding speelt een belangrijke rol en ook het gezinssysteem wordt in het voortraject betrokken.  Daarnaast besteden we ook aandacht aan educatie/uitleg over een gezonde levensstijl, maar ook aan lichamelijke checks, zoals: de bloeddruk, bloedsuikerwaardes en labonderzoeken (in afstemming met het expertisecentrum). De kinderen gaan in de weekenden met opdrachten naar huis, deze opdrachten kunnen uitgevoerd worden met het gezin. Dit zijn voorbeeldvragen zoals: hoe breng je structuur aan in het weekend? Hoe ga je om met verleidingen? Wat vertel je wel/niet aan je vrienden? En waarin mogen jouw ouders je bijsturen? Er wordt ook gelet op de interactie met de thuissituatie, waarin bijvoorbeeld wordt gekeken naar rustige momenten om op een vast moment met elkaar te eten.”

Wat betekent vooruitgang voor het revalidatietraject van kinderen met obesitas? ‘’We zien dat kinderen vaak beter gaan participeren, sociaal, sport, school, of zijn in ieder geval weer op de goede weg. Het expertisecentrum doet hier ook altijd nametingen naar na 12 maanden. Het lijkt een kleine stap, maar als er met alle zorg thuis jarenlang een toename was van de BMI, is het mooi dat de kinderen hier gemiddeld genomen afvallen en aanzienlijk inleveren op de buikomvang, als gevolg van de ingezette gezondere levensstijl. Daarnaast wordt de kwaliteit van leven hoger beoordeeld na het revalidatietraject (Zie factsheet ‘gemonitorde zorg voor kind en gezin’). De grootste vooruitgang is het ontknopen van de thuis vastgelopen situatie, zodat de gezondheidsrisico’s afnemen (bijvoorbeeld diabetes type 2) en er weer balans terug komt  in het leven van het kind. Zo is er op termijn zicht op een gezond gewicht.”